Loading...
Ontdek de betekenis van woorden en afkortingen.
Tegenover ‘later’, ‘uiteindelijk’. Bijv. ‘aanvankelijk was het plan X, maar nu Y.’
Bekend om godsbelofte en beproevingen.
In kunst: abstracte kunst toont geen realistische vormen. In denken: niet tastbaar, maar mentaal concept.
Meestal bedoeld om consumptie ervan te ontmoedigen en staatsinkomsten te verhogen.
Niet vaag of slordig, maar exact en zorgvuldig.
Actueel nieuws, recente stand van zaken, up-to-date informatie.
In geneeskunde: acute pijn of acute ziekte. Kan snel ontstaan, vraagt spoedig ingrijpen.
Latijn voor ‘voor dit (doel)’ in tijdelijke zin.
Komt uit de DSM-classificatie, gerelateerd aan ADHD maar zonder de ‘H’.
Eenvoudig, men zoekt misschien nuance? Niet zozeer.
Een adequate reactie is to the point en naar behoren.
Neurobiologische ontwikkeling, vaak gediagnosticeerd in de jeugd.
Adventskrans met kaarsen die men elke week aansteekt.
Gebruikt bij hartstilstand, instructies zijn stapsgewijs en spraakgestuurd.
Systemen die menselijk denkvermogen simuleren: ChatGPT, spraakherkenning, robotica, etc.
Zonder context is het breed: in geneeskunde, veeteelt, of noodhulporganisaties.
Verkorting van ‘alright’, gebruikt in informele context. Soms ook ‘ait, man’ in gesprekken.
Moslims zeggen dit om dank of tevredenheid uit te drukken: ‘Prijs God’ voor het goede.
Juridische term: je was niet op de plaats van delict. Te bewijzen via getuigen, camera, etc.
Soms campagnevorm, vraag om aandacht voor conflict of humanitaire situatie.
Gebruikt in islamitische gebeden, lofprijzing.
Kan ook impliceren ‘anders dan mainstream’.
Meestvoorkomend is am vs. pm. Zonder hoofdletters ‘am’ kan slang zijn, context onduidelijk.
Mensen met ambitie streven doelen na, zetten zich in voor vooruitgang.
Ambitieuze mensen willen vooruitgang, promotie of vernieuwing. Kan ook druk geven.
Niet opgenomen in instelling, maar je krijgt ondersteuning in je eigen omgeving.
In joods-christelijke (en islamitische) gebeden en rituelen als bevestiging, ‘ik stem erin toe’.
Onderdeel van onderzoek, men splitst iets op in delen, onderzoekt oorzaken, patronen.
Bijv. ‘anticiperen op marktveranderingen’ door voorraad/prijs aan te passen.
Historisch verantwoordelijk voor discriminatie, pogroms, Holocaust.
Anatomisch eind van het spijsverteringskanaal.
In mental health: angststoornis, sociale anxiety, paniekaanvallen.
Zwarte bevolking werd gediscrimineerd. Nu gebruikt als metafoor voor scheiding in andere contexts.
Kan fysieke looks of optreden in show/event betekenen.
Een arbitraire keuze volgt geen logische reden, kan anders even goed zijn.
Doel: later raadplegen, naslag, bewijsmateriaal. In WhatsApp: chat verbergen uit hoofdvenster.
Weinig empathie, legt zichzelf als superieur neer.
Gebruikt algoritmes en big data om te leren, redeneren, beslissen. Denk aan ChatGPT, zelfrijdende auto’s.
Gebruikt in mails en chats wanneer je snelheid vraagt: ‘Graag antwoord asap!’
Aseksualiteit verwijst naar een spectrum waarin men zelden of nooit seksueel verlangen ervaart.
Een assertieve houding houdt balans tussen te agressief en te terughoudend.
Komt neer op voor jezelf opkomen, je mening geven en grenzen stellen, zonder anderen te overrompelen.
Mentale of emotionele opstelling tegenover zaken of mensen.
In fotografie (Kirlian) en spirituele lezingen. Ook figuurlijk: sfeer rond iemand.
Geen namaak, maar trouw aan de eigen oorsprong. In psychologie: jezelf zijn.
Meestal in het autismespectrum (ASS). Elk individu is anders, variërend van hoogfunctionerend tot diepgaand.
Autonome personen of gebieden maken eigen keuzes, onafhankelijk van externe druk.
Als een persoon of gebied autonoom is, beslissen ze zelf, zonder externe bemoeienis.
Geen volledige doorstroom, maar gedeeltelijke keuze in richtingen.
Verschillende context: in bedrijfsnamen (bv), of in tekst (b.v. = afkorting van ‘bijvoorbeeld’).
Kan ook in Surinaams slang: geld, net als ‘doekoe’ = cash.
In chat is ‘bb’ meestal ‘bye bye’ of ‘babe’. In cosmetica: ‘bb-cream’ = blemish balm.
Meest bekend is de Britse omroep BBC. In adultcontent-context is het een fetishterm.
Gebruikt als je mail naar meerdere mensen stuurt zonder hun adres openbaar te maken.
Voorlopige afrekening op inkomstenbelasting, jaar nadien definitief verrekend.
Vulgaire term, niet erg formeel, maar algemeen bekend in jongerentaal.
Men handelde anders door jouw input.
Kan positief of manipulatief. In marketing is invloed essentieel.
Een beknopt verslag is to the point, geen overbodige details.
Bescheiden personen benadrukken niet hun eigen belang of talenten.
Kan neutraal (kijken naar) of men beoordeelt op bepaalde wijze. ‘Ik beschouw hem als vriend.’
Juridisch: eigendommen afnemen als borg. Culinaire: basisdeeg voor pannenkoeken etc.
Werkcontext: promotie. School: over naar hoger klas. Leger: hogere gradatie.
‘Dit beleid bevordert innovatie’ = het vergemakkelijkt en moedigt aan.
Signaal voor hechte, langdurige band.
Kan impliciet in hersenen (cognitieve bias) of in AI (algoritmische bias).
Voor internationale betalingen: BIC + IBAN nodig.
Geeft eigenschap, kleur, omvang, sfeer, etc. In Engels ‘adjective’.
In social media: profielbeschrijving, ‘link in bio’ is je link in je Instagram-tekstje.
Hoe meer soorten planten en dieren, hoe gezonder en stabieler de natuur.
Voorheen ‘manisch-depressief’ genoemd.
Gebruikt door moslims aan het begin van handelingen, gebed of Koranverzen.
In Nederland/België is ‘BOB’ diegene die nuchter is om te rijden. In kapperswereld: kort kapsel (boblijn).
Afhankelijk van context is het iets seksueels (‘hoeveel ex-bedpartners?’) of iets met gaming (“kills in shooter”).
In online memes betekent het ‘kijk eens hier’, ‘oeps’, ‘holy shit’ of ‘wtf’ idee.
Vernoemd naar Captain Boycott, die werd uitgesloten door zijn gemeenschap.
Korte brandpuntsafstand = groothoek, lange = tele.
In BDSM-context kan ‘brat’ ook sub-rol zijn die speels tegendraads is, maar hoofdzakelijk is het een scheldwoord voor vervelend kind.
Financieel sleutelmoment: begin van rendabiliteit.
Gebruikt in conversaties: ‘Hey bro, alles goed?’.
Kerncijfer in boekhouding: bruto winstpercentage.
Meest alledaags = vulgair ‘onzin’.
In fiscale context: heffing op consumptie. In chats: ‘trouwens’ als in ‘Oh, btw…’
Meest bekend: postverzending ‘c/o = ter attentie van.’
Komt uit Afro-Amerikaanse rapcultuur, cap= opscheppen of liegen.
Kan ook meervoud van cap in slang, maar context is meestal capital letters.
Duurzaam, vermindert files en CO₂-uitstoot.
Promotie: je koopt product en krijgt deel aankoopbedrag terug via formulier of site.
In mailverkeer gebruik je ‘cc’ om iemand te informeren, hoewel die niet de hoofdontvanger is.
Label op elektronica, speelgoed, etc. voor vrij verkeer binnen de EER.
Soms politieke, religieuze of morele redenen. Beperkt vrije meningsuiting.
Bepleit economisch liberalisme, beperkte overheidsrol, maar wel sociaal gematigd.
Verantwoordelijk voor algemene strategie en prestatie, soms ook voorzitter raad van bestuur.
Kan opleiding, productkwaliteit of SSL-certificaat (webbeveiliging) betreffen.
Ook ‘cystic fibrosis’, taaislijmziekte, erg verschillend. Context bepaalt alles.
In teksten: cfr. = zie ook; in transport: C&F of CFR regelt transportkosten.
Verkoper betaalt transport tot haven, koper draagt risico vanaf laden schip.
‘Chai’ betekent gewoon ‘thee’ in vele talen, in Westers café ‘chai latte’ met melk en kruiden.
In EV’s: e-auto aan laadpaal. Digitale melding: ‘charging…’
Je behoudt de chat, maar hij verdwijnt uit je hoofdlijst tot je weer een nieuw bericht ontvangt.
Gebaseerd op GPT (Generative Pre-trained Transformer), kan vragen beantwoorden, teksten genereren.
Bij ziekten of klachten: niet van tijdelijke aard, maar voortdurend of steeds terugkomend.
Een chronologisch overzicht zet feiten op datumvolgorde.
Kan liefkozend of bodyshaming afhankelijk van context.
Vaak in besturen van vzw, vennootschappen, denktanks.
Bv. door groene energie, aanplant bomen, carbon offset.
In parlementair systeem vaak nodig, want één partij haalt zelden absolute meerderheid.
Zit tussen code groen (normaal) en code oranje (groter gevaar).
Ernstiger dan code geel. Pas activiteiten aan.
Omvat denken, begrijpen, onthouden, redeneren en oordelen.
Cognitieve functies: geheugen, aandacht, taal, redeneren.
Voornamelijk bij depressie, angst, fobieën: focus op ‘anders denken, anders doen’.
In vectoralgebra: vectoren collineair als ze scalar multiples zijn.
Commerciële bedrijven focussen op marketing, omzet, verkoopresultaten.
Niet per se formeel geleerd, maar praktische kijk op situaties.
Kan verbaal, non-verbaal, schriftelijk, digitaal. Leidt tot begrip of misverstanden.
Karl Marx en Friedrich Engels grondleggers, realiteit: Sovjet-Unie, Mao’s China, etc.
Bijv. financiële compensatie na schade, of gedrag compenseren door extra inzet elders.
Bijv. in cv: ‘communicatieve competenties’, ‘leidinggevende competenties’.
Kan ook gebouwencomplex: reeks gebouwen bij elkaar. Context nodig.
Nog geen definitieve versie, maar basis voor ontwikkeling.
Als iets concreet is, kun je het meteen begrijpen, aanvoelen of praktisch toepassen.
In vrije markt stimuleren concurrenten elkaar tot betere prijzen en innovatie.
Fysisch: waterdamp → water. Taal: samenvatten tot compacte versie.
In België debat: confederalisme zou Vlaanderen en Wallonië meer autonomie geven, federaal niveau beperkt.
In wiskunde: congruente driehoeken. Psychologie: overeenstemming tussen denken/voelen/handelen.
Wiskundig: relatie tussen gelijkvormige figuren. Psychisch: consistentie in persoonlijkheid.
Onderdeel van semantiek, doet sfeer en emotie meespelen.
Vaak product van overleg, compromis. Maakt besluitvorming mogelijk zonder meerderheid-minderheid splitsing.
Niet wispelturig, je regels blijven gelijk. Suggereert betrouwbaarheid.
Politiek: behoud van status quo, sceptisch tegenover vergaande veranderingen.
Bijv. ‘conservatieve politiek’ staat voor traditionele benadering. ‘Conservatieve waarden’ hechten aan gezin, geloof, etc.
Bijv. consistent beleid, consistent argument: geen innerlijke tegenstrijdigheid.
Financieel: balansposten groeperen. Bedrijf: consolideert dochterondernemingen in jaarrekening.
Geen rancune of destructie, maar meedenken in verbeteringen.
Eindgebruiker, tegenover producent die producten maakt of handelaar die ze verkoopt.
Marketing: contentcreatie om publiek te trekken. Engels woord ingeburgerd.
Context geeft woorden of gebeurtenissen hun betekenis en relevantie.
In bedrijfsleven: continuïteit garandeert dat een onderneming blijft draaien, geen haperingen.
Een controversieel onderwerp schept debatten of conflicten. Sommigen pro, anderen contra.
‘Controversiële stelling’, ‘controversiële beleidsmaatregel’, etc. Roept felle reacties op.
Niet experimenteel, niet ongewoon. In geneeskunde: reguliere vs. alternatieve.
In sport: bewegingen beheersen. In management: projecten organiseren.
Projectmanager coördineert taken, in sport coördinatie is timing en samenwerking van spieren.
In België: weigerakkoord tussen democratische partijen om met extremisten in coalitie te stappen.
Vaak licht eufemisme. Kan neutraal of negatief klinken.
Politiek of financieel misbruik van macht, fraude, steekpenningen aannemen.
In regering, politie of bedrijfsleven. Altijd schadelijk voor eerlijke concurrentie en geloofwaardigheid.
Street-slang kan ‘cousin’ ook gewoon ‘maat’ of ‘bro’ betekenen. In familiecontext: iemands kind van je oom/tante.
Stimuleert community, netwerken, gedeelde voorzieningen.
Je voelt plaatsvervangende schaamte of ongemak bij iets. ‘Dat is zó cringe!’
Men gebruikt criteria om te beoordelen of iets voldoet of geselecteerd wordt.
Bv. ‘Ons criterium voor toelating is dat je boven 18 bent en slaagt in test.’
Online platformen maken het toegankelijk.
Een cruciaal punt bepaalt het succes of falen in een plan.
In cryptogrammen: puzzels vol woordraadsels en subtiele aanwijzingen.
Regelt lay-out, kleuren, fonts, responsive design.
Gemakkelijk te importeren in spreadsheets en databases.
In Mac is command ⌘, in Windows/Linux is Ctrl.
Verwijst naar ‘Copy’ uit standard shortcuts.
Afgeleid van ‘insert’, V zit naast C & X op toetsenbord.
Verwijdert geselecteerde content en plaatst in klembord.
Herstel de laatste actie in bewerksoftware, cruciaal voor creatieven.
Kan ook in snooker: ‘cue’ is keu. Context verschilt.
Bijv. ‘culinaire hoogstandjes’ = verfijnde gerechten.
Ook kunst, taal, tradities, religie. Vormt identiteit van volk of organisatie.
Bij statistieken: cumulatieve som. In recht: cumulatie van straffen, opsommen.
Gelijk aan Eros in Griekse mythologie. Staat voor verliefdheid en romantiek.
In Pools is ‘kurwa’ (hoer/schuttingtaal). In Italiaans kan ‘curva’ tribunevak in stadion zijn.
Een document dat werkgevers informeert over je achtergrond bij sollicitaties.
Cynici geloven niet in oprechtheid, spotten met gevoelens of idealen.
Gebruikt als begroeting of verrassing.
Wordt betekend door gerechtsdeurwaarder.
Komt uit rap/urban-slang, ‘make a dash for it.’
Geringschatting: laat merken dat het niets waard is in jouw ogen.
Kan misleidend of als grap bedoeld.
In software: fabrieksinstelling. In leningen: ‘in default’ = niet betaald.
In woordenboek: betekenis van een woord. In wiskunde: formele beschrijving van concept.
Een definitieve beslissing kan niet of zeer lastig worden teruggedraaid.
Kan economie schaden: mensen stellen aankopen uit, lage vraag, recessie.
Gekenmerkt door wisselende bewustzijnsgraad, hallucinaties, onrust.
Burgers kiezen vertegenwoordigers via verkiezingen, macht komt van het volk.
Democratisch geeft aan dat iets door het volk (of meerderheid) is besloten of gesteund.
Factoren: geboortes, sterfte, migratie, leeftijd, geslacht, etc.
Demografische gegevens: info over bevolkingsstructuur. Demografisch onderzoek: populatiestatistiek.
Soms ook in mode: demure kleding = netjes en niet opvallend. Gebruikt om rustige elegantie te beschrijven.
Veel jongeren schrijven ‘I’m depressed’ i.p.v. ‘ik ben depressief’.
Of algemener: vaststellen, definiëren.
Soms in landmeting: DGN (Bentley Systems).
Analytische term in filosofie, logica, sociologie.
Verouderd of regionaal woord, vooral in Vlaanderen.
Iemand met discretie deelt geen gevoelige info en valt anderen niet lastig. Kan ook in context ‘op eigen discretie’ (beslissingsvrijheid).
Kan leiden tot uitsluiting en ongelijkheid. Wettelijk vaak verboden.
Negatieve actie, strafbaar in veel landen. Zorgt voor ongelijkheid en achterstelling.
In thermodynamica: dissipatie = energieverlies als warmte of wrijving.
In beleggen: niet alles in één aandeel. In landbouw: meerdere gewassen verbouwen.
Kan slaan op etnische achtergronden, leeftijden, genders, ideeën, etc.
Vaak roepen rappers: ‘djalla djalla’? Kan stoer roepen zijn, geen vaste definities.
Gebruikt op Twitter, Instagram, etc. om iets buiten het publieke oog te bespreken.
Vaak op socials: ‘my dms are open’, iedereen mag privé sturen.
Vergelijkbaar met telefoonboek: je tikt domein, DNS vindt IP.
Een dominante persoon of factor beïnvloedt de rest duidelijk.
Regelt verlichting, temperatuur, beveiliging, etc.
WADA-lijst (World Anti-Doping Agency) definieert.
Fascineert mensen sinds oudheid, psychoanalyse (Freud). Ook metafoor: ‘mijn droom waarmaken’.
Gekend door o.a. toerisme op Curaçao. Gebruikt in Nederland als liefkozend woord.
Iets dat lang meegaat of weinig schade geeft aan natuur en samenleving.
We streven naar harmonie tussen milieu, economie en maatschappij op lange termijn.
Dynamische systemen evolueren voortdurend en zijn niet statisch.
Bijv. ‘1984’ van Orwell, ‘The Hunger Games’. Wijst op somber maatschappijbeeld.
Bv. ‘dystopische wereld’, ‘dystopische roman’, schets van sombere toekomst.
Ecologisch eten, bouwen of denken richt zich op natuurlijke balans, geen uitputting.
Behandelt schaarste en keuzes. Micro-economie: individuen en bedrijven, macro-economie: landen en wereldhandel.
In spreektaal: iemand met groot ego is zelfingenomen.
Wensen moslims een gezegend Eid al-Fitr of Eid al-Adha.
In balans: activa – passiva = eigen vermogen. Of passiva: EV + vreemd vermogen.
Bijv. ‘hij heeft eindige middelen’, dus niet onuitputtelijk.
Vb. vrouwenemancipatie, slavernijafschaffing, lhbtq+-rechten. Doel is zelfbeschikking.
Zwarte kleding, vaak introspectieve teksten.
Op smartphones en socials om gevoelens kort te uiten. Van lachende gezichten tot hartjes en meer.
Empathie helpt je anderen beter te begrijpen en mee te voelen.
Je voelt mee met hun emoties, begrijpt hun perspectief.
In wetenschap: experimenten, observaties.
Met end-to-end encryption heeft de server geen toegang tot de inhoud. Bekend in WhatsApp, Signal.
Influencers endorse producten, beroemdheden endorsen politici.
Vaak in maag-darmonderzoek (gastroscopie, colonoscopie).
‘Ik vind dat eng’ betekent angstaanjagend of oncomfortabel. Ook ‘eng’ kan betekenen ‘benauwd, krap’ in oude betekenis.
In marketing: social engagement, hoe actief publiek reageert. In relatie: verloving.
Meestal doelt men op vertaling of taalinformatie. Engels is een wereldtaal.
Brengt ritmiek, spanning, onverwachte wending in gedicht.
Statistiek: representatieve steekproef, resultaten analyseren.
Kan ook sfeer, setting: Frans voor ‘omgeving’.
Soms ook figuurlijk: ‘budget envelop’?
Artsen en zorginstellingen hebben sneller inzage in relevante info.
Kan variëren van absence tot grote insulten.
Gebeurt 2× per jaar: lente- en herfstequinox.
Ergonomie zoekt comfort en veiligheid in design (meubels, software, werkplekken).
Doel: lichamelijke klachten voorkomen, gemak verhogen.
Erkenning kan juridisch (je erkent je kind) of mentaal (toegeven dat je fout was).
Kan ook figuurlijk: ‘erosie van vertrouwen’.
Kan ook ‘opschalen’ in bedrijfsstructuur: melding naar hogere manager.
Komt van Latijn ‘essentia’, datgene wat ‘is’.
In logistiek en reizen gebruikt: ‘ETA 15:30’ = we zijn er dan ongeveer.
Berust op normen, waarden. Divers per cultuur en individu.
Ethisch gedrag volgt normen van eerlijkheid, rechtvaardigheid of welbevinden.
Tegenover depressie. Mogelijk kortstondig, adrenalinepiek.
Darwins evolutietheorie stelt natuurlijke selectie. In algemene zin: groei of voortgang.
Zie uitslag sport: 2 winnaars, beiden ex aequo op de eerste plek.
Kan slaan op een prijs (exclusief btw) of een event (alleen genodigden).
Consument moet daarna btw bijtellen. In EU is btw-tarief x%.
Esoterisch = alleen voor ingewijden.
Kan ook verwijzen naar grove taal of content met seksuele/gewelddadige beelden (explicit content).
Bijv. 2, 4, 8, 16… Curve schiet omhoog.
In anatomie: strekking van ledemaat (tegenover flexie).
Tegenover introvert. Extraverten zoeken nieuwe contacten en voelen zich prettig in gezelschappen.
Ondernemers verbeteren cashflow, factorbedrijf neemt debiteurenrisico.
In een lesrooster kan er een facultatief vak zijn, je mag deelnemen maar het moet niet.
Fairtrade-labels als Max Havelaar of Fairtrade International garanderen fatsoenlijk loon, geen kinderarbeid.
Antidemocratisch, charismatische leider, verheerlijking van geweld en onderdrukking. Staat boven individu.
Soms als scheldwoord naar strenge gezagsdragers. Letterlijk: ‘iemand met fascistische overtuigingen’.
In medisch: chronische fatigue (ME/CVS). In sport: spiervermoeidheid.
In België heb je een federale regering (voor het hele land) naast gewestelijke regeringen.
Om te leren, te verbeteren of te prijzen. Kan positief (‘compliment’) of verbeterend (‘kritisch’).
Uitgangspunt: gendergelijkheid op sociaal, economisch, politiek vlak.
Kan ook ‘fenomenaal persoon’ – wonderlijk talent.
In Engels overgenomen: partner met wie je gaat trouwen.
Context bepaalt: juridisch fiat = akkoord.
Romans, films, sprookjes die als verbeelding bestaan. Tegenstelling: non-fictie.
Boekhandels scheiden deze, want inhoud en doel verschillen sterk.
Juridisch: fiduciary duty = plicht om in belang van ander te handelen.
Mogelijk legitiem of illegaal (piraterij).
Ook discipline met vele stromingen (Plato, Aristoteles, Kant, etc.).
Hierdoor betaal je uiteindelijk minder belasting, omdat je netto-inkomen lager wordt.
Straat: ‘need my fix’= drugs. Omgang: ‘ik fix dit wel’= ik regel het.
Materieel: rubber is flexibel. Sociaal: iemand die makkelijk schakelt in planning.
Kan werkroosters, attitudes, infrastructuur betreffen.
Gebruikt in sms, chat of social media om aan te geven dat iets slecht is gegaan.
Komt door sociale media: je bent bang buiten de boot te vallen.
In sport: opgeven van wedstrijd ‘bij forfait’. In boekhouding: forfaitaire regeling.
Bijv. forfaitaire belasting, of forfaitaire kilometervergoeding. Eenvoudige regeling, kan soms onvoordelig uitpakken.
In taal: beleefd en correct. In omgang: etiquette. Contrast informele sfeer.
In chats: ‘fr’ is Engels slang: ‘Ik meen het serieus.’ In afkortingen: FR = Frans landcode.
Of in film/games: reeks producties in dezelfde verhaallijn (Marvel franchise).
Valse documenten, belastingontduiking, oplichting. Strikt strafbaar.
Alleen voor zee- of binnenvaarttransport.
Ook hoe vaak iets voorkomt in statistiek.
Vriendschap met seksuele band zonder officiële relatie.
Garandeert duurzame bosbeheer, geen illegale kap, respect voor lokale gemeenschappen.
Context: job, song credits, maateenheid (30 ft = 9,14 m).
In wiskunde is ‘functie’ de relatie tussen invoer en uitvoer. In werk: jobtitel of verantwoordelijkheden.
Kan wiskundig (functies), werk (verschillende functies in een bedrijf), anatomisch (lichaamsfuncties).
Werkt op basis van data, sociologische evoluties, technologische doorbraken.
Populairst is ‘forward’ in mails, net als RE: reply. Meest context in e-mails.
Geen vaste relatie, maar ook niet louter vriendschap: men heeft fysieke intimiteit zonder romantisch commitment.
Sterk contextueel, kan gemengde signalen afgeven.
Iets fysieks kun je aanraken, niet digitaal. Of mentaal/ emotioneel vs. fysiek lichaam.
Vernoemd naar de film ‘Gaslight’ (1944), en gebruikt om emotioneel misbruik te duiden.
Spijsvertering, GI-klachten: misselijkheid, diarree, etc.
Tegenwoordig neutraal of trots label, vroeger scheldwoord. Kan ook ‘vrolijk’ in oudere Engelse literatuur.
Bijv. gcd(12,18)=6. Grootste getal dat beide delen.
Regelt privacyrechten, verplicht bedrijven verantwoord om te gaan met data.
In IT: geheugenallocatie, in finance: geld reserveren.
Van Frans ‘condoléances’. Beleefdheidsformule voor nabestaanden.
Zij rekenen de officiële tarieven aan zonder supplementen. Patiënten weten dan exact hun opleg.
Informeel woord voor erotische gevoelens of verlangen, kan ook speels of plat overkomen.
‘Geilen op’ iemand/iets betekent sterk seksueel verlangen voelen naar die persoon of situatie.
Iemand genade verlenen: geen straf geven, mededogen tonen.
Niet strikt hetzelfde als biologisch geslacht (sekse), maar hoe men zich identificeert of gedraagt.
Internationaal strafbaar, definitie VN Conventie 1948.
Rijpe, afgewogen kijk, erkent meerdere kanten.
Pasteurisatie (72°C, 15s) verlengt houdbaarheid zonder smaak volledig te veranderen.
Kan verwijzen naar subtiel verschil, lage kans of minimale hoeveelheid.
In BE: GFT-bak, in NL: Groente- Fruit- en Tuinresten container.
Populair in online games (League of Legends, CS:GO) om sportiviteit te tonen.
Ook in religie: aalmoezen, zakât (islam).
Geen vast contract, wel flexibele ‘gigs’.
Cross-border handel, multinationals, migratie, internet, allemaal deel van globaliseringsproces.
Vaak avontuurlijk, rugzaktoerist, doorkruist continenten.
In voetbal: bal in doel = 1 punt. In life: wat je wil bereiken.
Engels bok = goat, maar slang: ongeëvenaarde kampioen.
Achterliggende taalmodelarchitectuur van ChatGPT.
Moreel, juridisch, of definitorisch niet eenduidig.
In NL zeggen we ‘mobieltje’, in BE vaker ‘gsm’.
Meestal verwijst het naar ‘God d***’, een enthousiaste of verbazende uitroep. Wordt soms gezien als compliment bij opvallende verschijning.
In straattaal ook gebruikt als vriendelijk ‘mattie’ of ‘bro’. Vrouwelijke vorm: ‘habibti’.
Een levensmotto om je geen zorgen te maken en positief te blijven.
Vaak gebruikt voor voedsel dat ritueel is geslacht, maar kan ook breder op gedrag of producten slaan.
Lunch is niet bij de prijs in, soms krijg je wel een lunchpakket of betaal je apart.
Hebreeuws ‘Halal Yah(weh)’, glorie aan God. Ook seculier als verbazing: ‘Hallelujah!’
Bv. ‘Een wapen hanteren’, ‘een probleem hanteren.’
Tegenover halal. Bv. varkensvlees, alcohol, overspel. Breed religieus concept.
Gebruikt voor vindbaarheid, trends, marketing.
Bekend om vakmanschap, dure materialen, uniek ontwerp.
Hayek staat bekend om zijn visie op vrije markten en beperkte rol van de staat.
Er is geen universeel acroniem, straattaal kan ‘hbj’ voor ‘hou bek joh’.
Vergelijk landen op ontwikkelingsniveau.
Letterlijk ‘hoofd omhoog’ = opletten.
Ook medisch: eerste uur na trauma is cruciaal voor overlevingskans.
In eenvoudige termen: man valt op vrouw, vrouw op man.
Gemaakt door hypofyse, stimuleert groei en celreproductie. Misbruikt in doping.
Ruw, kort en weinig subtiel. Kan in chats opduiken als dooddoener.
Industry, auto’s, apparaten, software design.
Bijv. ‘in hoedanigheid van voorzitter’ = als voorzitter handelend.
Kan kwetsend bedoeld zijn, of neutraal (sekswerker), maar vaak pejoratief.
Holistische benadering kijkt naar het systeem als een samenhangend geheel.
Circa 6 miljoen Joden vermoord, plus andere groepen (Roma, gehandicapten).
Wetenschappelijk controversieel, geen bewezen werking boven placebo.
Nu gangbaarder: ‘homoseksueel’, ‘gay’ of ‘homo’.
Meest trouwe vriend van de mens, talloze rassen.
Erg informele, seksuele context.
Bijvoorbeeld: ‘Je mag hoogstens 5 kg bagage meenemen.’ Geeft bovengrens aan.
Gebruikt voor lustig gevoel of hitsig zijn.
Straattaal: je doet van alles om rond te komen. Kan legaal of schimmig zijn.
Letterlijk: ‘hotel met ontbijt’, beperkt in andere maaltijden.
Domein voor rekrutering, opleiding, salarissen, etc. in organisaties.
Populair psychologisch concept, geen formele diagnose maar wel erkende eigenschap.
Grootste aanschaf voor velen, kent juridische en emotionele aspecten.
Auto: verbrandingsmotor + elektromotor. Biologie: kruising tussen soorten. Technologie: gemixte oplossing.
Tegenovergesteld: hydrofoob (waterafstotend).
Kan op bepaalde laesies wijzen. Niet per se slecht, interpretatie door arts nodig.
Iemand doet zich anders voor dan hij is of preekt moralen die hij niet naleeft.
In wetenschap: ‘als X, dan Y’, te verifiëren door experiment.
Gebruikt bij recepten, aanbiedingen (‘i.c.m. couponcode’), instructies.
Gebruikt om alternatieven aan te duiden: ‘gebruik rijst ipv aardappelen’.
Werkt bij hoofdpijn, spierpijn, koorts, maar kan maagklachten geven.
Computers, netwerken, telecom en alle bijbehorende diensten. Breed domein.
In chats zegt men ‘idd’ om iemand te beamen of iets te bevestigen.
In referencing: idem = zelfde auteur, bron als net.
In wiskunde: identieke functie, in alledaags: twee objecten perfect gelijk.
Gebruikt in Engelse chats om snel onwetendheid te tonen.
Veelvoorkomend in socials: ‘DM me on IG’.
‘Hij ijvert voor betere lonen’ = hij zet zich in voor verbetering, lobbyt, strijdt.
Iemand die ijverig is, voert taken met enthousiasme en nauwkeurigheid uit.
Korte, lieve afsluiter, net als ‘luv u’, ‘xoxo’ etc.
Kan fysiek (botsing) of figuurlijk (consequenties voor bedrijf, milieu, mens).
Direct bevel of aansporing. Latijn: imperare = bevelen.
19e eeuw: Europese machten veroverden Afrika/ Azië. Kan economisch: dominantie over markten.
Komt vaak bij perfectionisten, high-achievers.
Impulsieve mensen laten zich leiden door ingeving van het moment.
Transportfase, nog niet afgeleverd.
Latijn: ‘incantatio’ = zingen/spreken van spreuk.
Men streeft naar deelname van diverse groepen zonder uitsluiting.
‘Inclusief’ kan ook betekenen ‘met iets erbij’, maar in sociale context gaat het over sociale gelijkheid.
Volledige prijs die je als consument betaalt. Anders dan ‘exclusief btw’.
‘Incoterms’ (International Commercial Terms) regelen verantwoordelijkheden in transport en levering tussen koper en verkoper.
Context: loonindex, inflatie, search-engine index.
Ook op maat, unieke benadering. Anders dan ‘groepsgericht’.
Wanneer goederen en diensten duurder worden, kun je minder kopen met dezelfde hoeveelheid geld.
Zonder degelijke infrastructuur kan economie niet floreren.
Wie initiatief toont, komt met ideeën en begint te handelen in plaats van af te wachten.
Betekent dat invoerheffingen en formaliteiten klaar zijn en je zending onderweg is naar bezorging.
Bij software: importeren, bij zelfstudie: grondig lezen.
Kan technologie, proces, dienst of sociale aanpak zijn. Creëert vooruitgang.
Iemand die innovatief is, bedenkt nieuwe ideeën of methodes. In businesscontext zeer gezocht.
Innovaties kunnen technologisch, sociaal of commercieel zijn, bedoeld om problemen op te lossen.
Van inquisitie: streng ondervragen. Positief: leergierig, negatief: prying.
Gebruikt in islamitische context, maar ook informeel door niet-moslims om ‘hopelijk’ te zeggen.
Context: beleid integraal = breed gedragen, wiskunde integratie = oppervlakteberekening.
Bij immigratie gaat integratie om participatie in de samenleving, taalbeheersing en werk.
Bij immigratie: je voegt je in de samenleving. In software: verschillende modules samenbrengen.
Een integer persoon doet wat ethisch juist is, ook als niemand kijkt.
IQ-test meet aspect. Emotionele intelligentie ook factor.
Onderzoek in psychologie: IQ-test, EI, cognitieve functies.
Tegenover oppervlakkig. In training: intensief programma. In landbouw: intensieve veeteelt.
Bij mensen: dialoog of communicatie. In natuurkunde: krachten tussen deeltjes.
Bij F1-banden: intermediate tyres bij halfnatte baan. Net tussen full wet en slicks.
Ook stagiair in VS (intern), maar in NL: interne aangelegenheid = niet voor buitenstaanders.
Internationale handel, politiek, cultuur. Tegenover nationaal.
Bij kunst, gegevens, verklaringen. Divers per persoon.
Bij kunst, teksten of data kijk je naar de boodschap, soms subjectief. ‘Interpretatie’ is je eigen lezing.
Kan chromosomaal, hormonaal of anatomische variaties. Vroeger ‘hermafrodiet’, nu verouderd term.
Introverten laden op in rust en kleinere kring, vs. extraverten die sociaal contact zoeken.
Een voorgevoel of ‘instinct’ dat snel oordeelt, gebaseerd op ervaring.
Kan subtiel (beïnvloeden van meningen) of direct (machtsmiddelen).
Voor lampen, schakelaars. De eerste 4 = stofdicht (diameter>1mm), tweede 4 = spatwaterdicht.
Hoger dan IP44, veilig voor buiten, tuinslangen.
Gemiddelde is 100, standaarddeviatie 15.
Zachtere vorm dan sarcasme, minder bijtend. Kan ook paradoxaal zijn.
Leidingensystemen, kanalen of sproeiers om gewassen water te geven.
Volgers heten moslims. Zuilen: geloofsbelijdenis, gebed, aalmoezen, vasten, hadj.
Marketing: customer journey = klantreis. Zelfontwikkeling: life journey.
Bv. land X heeft jurisdictie over eigen grondgebied, EU-hof over EU-kwesties.
Kadaster schat de huurwaarde, indiceert welke belasting je betaalt.
Kwetsend, net als ‘slet’, ‘bitch’. Beter niet lichtzinnig gebruiken.
Populaire ontspanning: bars, thuis, feesten.
Men gelooft dat goede of slechte daden terugkeren in dit of een volgend leven.
In Surinaams/Hindoestaans context is het vulgair, net als ‘kkr’ in NL. Heel grof, controversieel.
‘Kern’ = fundamentele essentie, wat prioriteit heeft.
‘Ketje’ in Brussel: straattaal voor knaap, mannetje. Analoog aan ‘ket’, ‘kid’.
Tegenwoordig wel platte straattaal.
In straattaal zie je ‘kifesh’ als reactie van verbaasde of sceptische toon, betekent letterlijk ‘hoe’.
In internationale wetgeving verboden onder minimale leeftijd, heftig in ontwikkelingslanden.
Populair in campagnes: #bekind, random acts of kindness.
Slaat op fetishes, rollenspellen, BDSM-achtige praktijken, maar is breed interpreteerbaar.
In gaming: kk = ‘ok ok’, klank voor ‘ok’ (K, K). Let sterk op context, want enorme variatie.
Medisch vs. straattaal ‘klieren met iemand’.
Verschil met weer = korte termijn. Klimaat is temperaturen, neerslagpatronen, seizoenen.
Men compenseert wat men uitstoot, of men reduceert tot bijna nul.
Verantwoordelijk voor weerberichten, codes geel/oranje/rood, klimaatonderzoek.
Historisch EU-imperia in Afrika, Azië, Amerika. Uitbuiting grondstoffen en bevolking.
Voortkomend uit imperialisme. De kolonisator verplaatst bevolkingen, ontgint grondstoffen.
Soms als ‘konichiwa’ in Westerse transliteratie. Betekent ‘hallo’ rond de middag.
Stijgt je loon sneller dan inflatie, dan stijgt je koopkracht.
Symboliseert de Russische machtskern, waar president residentie heeft.
Positief kan het feedback of analyse zijn, negatief is het afkeuren.
Een kritische houding vraagt bewijzen, logica. Kan ook snel oordelend of negatief lijken.
Oorsprong Gullah, begin 20e eeuw. Meestal als kampvuurlied geassocieerd.
Gebruik is grof, betekent ook ‘vervelend, stom’ in vulgaire context.
Op stroomfactuur: ‘500 kWh gebruikt’, dat is je energieconsumptie.
Bij zoogdieren na bevalling. In mens context: borstvoeding.
Lactase-enzym nodig om het te verteren. Bij gebrek: lactose-intolerantie.
Geen internet, maar interne netwerkkabels of routers.
Letterlijk ‘in steen gebeiteld’, dus kort & memorabel.
Bijv. latente tuberculose: bacterie inactief. Latente arbeidsconflict: onderhuids probleem.
Bekend gemaakt door Edward de Bono.
Vroeger ‘bestaansminimum’. Voor inwoners die niet in eigen levensonderhoud kunnen voorzien.
Komt uit Latijn ‘leges’ (wetten). In NL: gemeentelijke leges.
In christelijke iconografie: Maria met witte lelie. In heraldiek: Fleur-de-lis.
Kan religieus of seculier (humanisme, atheïsme). Bepaalt hoe je naar de wereld kijkt.
Koepelbegrip voor seksuele en genderdiversiteit. Soms uitgebreid tot LGBTQIA+.
Nog inclusiever, om variaties te benoemen.
Vrijheid van meningsuiting, marktwerking, minder overheidsingrijpen.
Kan variëren door hormonen, psychische toestand, relatiefactoren.
Weinig kans op zetel, maar trekt kiezers.
Complex, want veel variaties (centrumlinks, centrumrechts).
Tegenover rechts, dat op marktwerking en tradities focust.
Gebruikt in chats om intens te lachen om iets grappigs.
Bv. ‘logies & ontbijt’ of halfpension. Geeft niveau van verzorging aan in hotels.
Van grondstoffen tot eindklant, omvat transport, voorraadbeheer, distributie.
Ook ‘lokaal’ = klaslokaal in school. Contextbepaald: regio vs. ruimte.
Voortgekomen uit de begintijd van online chats, nu universele term voor humor.
In horeca: loungebar met zachte banken, achtergrondmuziek, rustsfeer.
Formeel oud woord voor ‘uitsluitend’ of ‘puur’.
5 talen: woorden, tijd, cadeaus, diensten, fysieke aanraking.
‘Loyaal’ ben je wanneer je iemand of iets ondersteund, ook als dat niet altijd eenvoudig is.
Zonder wankelen iemand steunen of principes volgen, zelfs bij tegenslag.
Geeft totale hoeveelheid licht die lamp uitzendt.
Ook in astrologie: het sterrenbeeld Maagd (Virgo). Afhankelijk van de context ander thema.
Bekend door Mahatma Gandhi (Mohandas Karamchand Gandhi).
Vaak in Vlaamse rap/straattaal context, sterk negatief.
Rechtvaardigde verovering en kolonisatie van westelijke gebieden.
Geloven dat je via mindset en affirmaties je doelen aantrekt (Law of Attraction).
Kan subtiel, door leugens, halve waarheden of emotionele chantage.
Wordt soms ook spottend gebruikt: ‘Híj is marginaal’, in de zin van asociaal of laag niveau.
Bevat THC, psychoactieve werking. Illegaal in veel landen, elders gedecriminaliseerd.
In gaming kan ‘mart’ = itemshop. In ENG: ‘to mart’ is archaïsch.
Uitroep van bewondering of waardering, bijvoorbeeld bij een mooi kind, goede prestatie, enz.
Nautisch: de mast houdt zeilen. Telecom: gsm-mast.
Taboe voor sommigen, normaal menselijk gedrag voor anderen.
In o.a. instellingen: ‘max. 2 stuks per klant’ = limiet.
Context: chat of medisch? Met FR usage: ‘mdr!’ = haha. Medisch: ‘MDR-bacterie’.
Term van Richard Dawkins (1976) over cultuur-evolutie, nu internetcultuur.
In kunst/symboliek: schedels, klokken, reminders van vergankelijkheid.
Bijv. mentale gezondheid, mentale kracht of stress.
In politiek context gaat het om mensen die in een ander land wonen. In biologie: trekgedrag van dieren.
Bijv. software: alpha-release is milestone, in leven: je eerste diploma.
Gebruikt om een (vaak oudere) aantrekkelijke moeder te benoemen in pop- en pornocultuur.
Kan ook ‘sociale milieu’: je sociale achtergrond.
Non-verbaal communicatiesignaal.
Mindfulness: focus op adem, zintuigen, zonder oordeel.
Kan verwijzen naar vergrijp, overschrijding.
Frans: ‘op zijn plaats zetten’, essentieel in professionele keukens.
In muziek: van toonsoort wisselen. In telecom: signaal coderen.
Context: modus operandi (werkwijze), modus in statistiek, stand modus op toestel.
Sterkste taal, basis voor denken/voelen.
Tegenstelling tot per ongeluk. Vaak negatief: moedwillige schade.
In popcultuur: ‘I lost my mojo’ = zelfvertrouwen of charme kwijt.
Bekend in volksmond: ‘Mokum’ als geuzennaam voor Amsterdam.
Kan constitutioneel (België, NL) of absoluut (Saudi-Arabië).
Synoniem met ‘globaal’, duidt schaal van internationaliteit aan.
Economisch, cultureel, technologisch.
Komt in boeddhisme, christendom. Vrouwelijke tegenhanger: non.
Tegenover polytheïsme (meerdere goden).
Kan ook ‘les’ in een fabel of verhaal: de moraal van het verhaal.
In NL/BE: mr. Jan Jansen = juridisch titel. In Engels: meneer.
Context in Belgisch medisch: spoedinterventie met arts.
Vaak diversiteit in religie, taal, gewoontes.
Naïef kan iets charmants hebben, maar ook kwetsbaar voor misleiding.
Gebruikt in yoga en Indiase cultuur als respectvolle begroeting.
Kortere vorm van ‘narcist’, wat we eerder bespraken: egoïstische en manipulatieve persoonlijkheid.
Tegenover internationaal. Nationaal nieuws, nationale wetgeving, etc.
Kan formeel (email, call) of informeel.
Komt uit Latijn: ‘nefas’ (onheilig, verkeerd). Gebruikt in formele of Vlaams-Nederlands context.
Historische context: slavernij, koloniale onderdrukking. In modern gebruik ongepast.
Gebruikt in commerce, deals, contracten.
In politiek, dispute, chemie (pH 7).
Gebruikt in Engels chats: ‘ngl, that was awesome.’
Vaak in ontwikkelingshulp, milieuactivisme, mensenrechten.
Kan meer aanrekenen dan officiële tarieven, betekent hogere opleg voor patiënt.
Land: buurland van Nigeria. Of men zoekt context in Latijn, waar niger = zwart.
Belangrijke overheidsorganisatie voor medisch onderzoek.
Internetuitdaging, populair in mannelijke online communities, puriteins of grap.
Bijv. ‘Ik lust noch koffie noch thee.’
Non-binaire personen kunnen zich ertussenin voelen of helemaal buiten de tweedeling.
Tegenover fictie = verzonnen verhalen.
Straattaal: ‘Ze is zo noncha, boeit haar niks.’ Zelfde betekenis als nonchalant, slordig/ chill.
Nonchalant kan zowel cool en kalm zijn, als ongeïnteresseerd of onnadenkend.
Geven aan wat men ‘gepast’ of ‘gewenst’ vindt. Cfr. waarden en zeden.
Veelal negatieve connotatie: verloedering, asociaal gedrag.
Kan warmte en blijheid geven, maar ook verdriet dat die tijd voorbij is.
Neutrale rechtskundig adviseur, getrouwd met staat en burger.
Typisch chattaal: ‘np!’ = ‘graag gedaan’.
Tegenwoordig ook slang voor iemand die kritiekloos de massa volgt (‘een npc’).
In debat: niet zwart-wit, maar verfijnde tussentoons.
In chat context: ‘o/g?’ is niet heel gangbaar. Possibly ‘on god’, maar dat is gewoon ‘ong’.
Vaak veroorzaakt door voeding, genetische factoren, leefstijl.
Iets dat objectief is, houdt geen rekening met voorkeuren of gevoelens.
Kan betekenen: afstandelijk bekijken, reduceren tot ding.
In wetenschap: data verzamelen door observatie. In gedrag: stilletjes mensen gadeslaan.
Veel gebruikt in contracten, recepten.
Komt uit hiphop/rap, duidt op iemand die er al lang is en gerespecteerd wordt. Soms ook ‘over g’ in andere context.
Wordt in overdrachtelijke zin gebruikt voor collectieve doofpot.
Bijv. omstreden figuur, omstreden stelling.
‘Omstreeks 15 uur’= plusminus 3 uur.
Letterlijk: ‘We zetten de aardappel’ – maar als idiom kan het ‘We gaan ervoor!’ betekenen.
Bij landen: soeverein, bij personen: zelfvoorzienend.
Betekent dat er meer, niet genoemde, elementen bestaan.
Koper heeft tijdelijke exclusiviteit om beslissen, maar geen bindend contract.
In offertes: ‘prijs onder voorbehoud van schommelende grondstofkosten’.
Kan negatief: slaafs. In fetishcontext: submissive rol.
Context: 1) discrimineren tussen dingen, 2) decoreren (lintje, medaille).
Taal: ‘Zij eet een appel’ – ‘Zij’ is onderwerp. Algemeen: topic of item in discussie.
Synoniemen: intact, onbeschadigd, onaangetast.
Meestal doelt men op penetratie. Cultureel beladen met taboes of rituelen.
Werking: pijnstillend, zwellingdalend, koortsverlagend.
Kan fysiek (kind groeit), mentaal, technologisch, economisch.
‘Dit woord is oorspronkelijk Latijn’, wil zeggen: komt uit Latijn.
Bijv. brand veroorzaakt door kortsluiting.
Gast hoeft niet apart te betalen.
Niet direct veroordelen, bereid tot leren.
In BE: parket, in NL: OM.
Niet in NL. Uniek aan bepaalde landen.
‘Een opportuun moment’, kans die zich voordoet.
Ze proberen alternatieven te bieden en controleren de meerderheid.
Synoniem met ‘beste uitkomst’ of ‘gunstige oplossing’.
Een optimist gelooft dat dingen goed of beter zullen gaan.
Verwant aan ‘facultatief’. Kan tegen meerprijs of vrij in te vullen zijn.
Fysieke, emotionele, sociale zorg.
Elk biologisch individu, van eencellige tot mens.
Gaat gepaard met spiercontracties, intense sensaties.
Ook algemeen: je zoekt je weg, letterlijk of figuurlijk in informatie.
In verzendmethode: ‘on-time trucking’? Hoofdgebruik is media: OTT-platforms.
Bedrijf concentreert op kernactiviteiten, laat support door specialisten elders.
Kan restafval, overtollig, duplicaat.
Bijv. overzichtelijk schema, layout, planning.
Gemiddeld dag ~14 in 28-dagen cyclus, vruchtbare periode.
Bijv. ijzer dat roest, brandstof die verbrandt.
Bij luxehuizen, kostbare spullen. Ook ‘Power Of Attorney’? Meerdere betekenissen.
Bij terminale patiënten, focus op comfort en levenskwaliteit.
‘Pan’ betekent allesomvattend, dus de genderfactor is niet bepalend voor de aantrekking.
Voorbeeld: ‘Dit is de regel: er is geen regel.’
Bv. ‘Het klinkt paradoxaal dat meer data minder zekerheid geeft.’
Ontstaan na WWII, Dr. Guttmann. Hoge sportieve prestaties.
Sluit collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO).
Passieve houding in conversatie: je reageert nauwelijks. Passief inkomen: zonder actieve arbeid.
Kan theehuis, expositieruimte, vakantiepaviljoen.
Meestvoorkomend: desktop/laptop device, Microsoft Windows, etc.
Pedagogiek: wetenschap over leren, ontwikkelen kinderen.
Iemand die pedant is, gedraagt zich alsof hij/zij meer weet en boven anderen staat.
‘Per persoon’, ‘per email’, ‘per maand’. Algemeen voorzetsel, kan diverse contexten hebben.
In kapsalons: ‘een permanent’ is een behandeling om krullen te maken die lang houden.
In NL-zin onmisbaar, drager van getal en tijd.
Tegenover optimistisch.
Vaak in filmkeuring: PG = kindvriendelijk, maar toezicht aangeraden.
Ze sturen nepmails of -berichten om wachtwoorden, creditcardinfo, etc. te stelen.
Bijv. wc-icoon man/vrouw, brandbare stoffen, verkeersborden.
Seksuele handeling, soms straattaal.
Herdacht wordt de uitstorting van de Heilige Geest over de apostelen.
PM is zowel een tijdsaanduiding (middag tot middernacht) als een chatafkorting voor directe berichten.
In België: blauwe zak voor recyclage. In NL andere regeling, maar vergelijkbaar concept.
Soort on-demand radio, vaak thematisch (true crime, tech, interviews, etc.).
Betekenis: ‘schatje, lieverd’, informele term.
Anders dan ‘poepen’ in NL (ontlasting), in Vlaanderen is het volks voor ‘vrijen’.
Ook in Lady Gaga’s hit ‘Poker Face’.
In politiek of maatschappelijk debat ontstaat meer extremiteit, minder middenweg.
Creëert conflict of extremen, weinig ruimte voor middenweg.
Context: in moderne setting: ‘polisnummer’, ‘verzekeringspolis’. In oudheid: ‘de Griekse polis’ = stadstaat.
Alle betrokkenen weten en stemmen ermee in.
In songs en straattaal gebruik je ‘pookie’ voor een schattige of dierbare persoon.
In biologie: populatie wolven, in statistiek: de hele set waaruit je steekproef neemt.
Kan gaan om iemand’s talenten (hij heeft potentie) of seksueel: erectievermogen.
‘Hij is een potentieel kandidaat’, ‘die markt is potentieel lucratief’ (niet per se).
Kan synoniem: ‘de machtigen’, of werkwoord ‘to be able to’.
Gebruikt in video’s en memes om uit een specifiek perspectief te vertellen.
Of Personal Record in sport.
Niet te veel theorie of idealisme, maar direct to the point. ‘Wat werkt in de praktijk?’
In dagelijks taalgebruik: voorkeur voor praktische benaderingen, niet gefixeerd op theorie.
Geen theoreticus, wel actief bezig.
Garandeert levering bij lancering, hype rond games, gadgets.
In subscription: meer functies, advertentieloos.
Chique, klassieke outfits: polo’s, blazers, vaak geassocieerd met welgestelde jongeren.
In zorg, veiligheid of onderwijs: maatregelen nemen vóór er schade optreedt.
Iets preventief doen, is het doen voordat de schade kan ontstaan.
Bij facturen: pro forma ter indicatie. Bij recht: pro-formazitting.
Bij huur: je betaalt pro rata dagen van de maand. In loon: pro rata gewerkte uren.
Niet wachten op instructies of noodsituaties.
Bij school: diploma-uitreiking ceremonie = proclamatie. Of regeringsproclamatie.
Niet noodzakelijk alleen positief, maar meestal wel in de zin van verbetering.
In politiek: linkse of liberale houding, streeft hervormingen en sociale vernieuwing na.
Staat meestal in dienst van een ideologie of regime, bv. oorlogspropaganda.
In motivational context: ‘Prosperity mindset.’
In e-mail of chat: extra notitie onderaan. Ook ‘PS’ in Belgisch context: Parti Socialiste (Waalse sociaaldemocraten).
In strafbare zinsnede: ‘hijo de puta’ = son of a bitch. Let op zeer grof.
Zeer vulgair in letterlijke zin, toch ook ‘puur slang’ bij jongeren.
Anti-immigratie, eurosceptisch, populistisch. Niet echt ledenpartij, alleen Wilders lid.
Op uitnodigingen gebruikt om te vragen of je komt of niet.
Racisme ontkent gelijke waarde van etnische groepen, en kan individueel of institutioneel zijn.
Een uitspraak of gedrag dat neerkomt op discriminatie van bepaalde etnische groepen.
In politiek: iemand die structurele verandering wil, ver van gematigd.
Zonder context niet eenduidig.
Belangrijk voor spirituele reflectie, solidariteit met armen. Na zonsondergang iftar-maaltijd.
Bevat o.a. kardemom, kaneel, kruidnagel, komijn, chili.
Men zoekt bewijzen, argumenten en laat emotie niet de hoofdrol spelen.
Journalist of blogger geeft mening over inhoud, stijl, kwaliteit.
Doel: rehabilitatie, terugvalpreventie, maatschappelijke herintegratie.
In Nederland is ‘recyclen’ gebruikelijker. Zelfde principe: scheiding van materialen, herverwerking.
Ook ‘inwisselen’ in context coupons/giftcards.
In taalkunde: het object/concept waar een woord naar verwijst. In werk: iemand die referenties geeft.
Bij sollicitatie: referentiepersoon die iets over je kan vertellen. Bij onderzoek: bronvermelding.
In persoonlijke ontwikkeling: stilstaan bij ervaringen. In fysica: reflectie van golven of stralen.
Bijvoorbeeld smartphones of laptops, iets goedkoper dan nieuw, met garantie.
Bijv. regionale krant, regionale recepten, net iets groter dan gemeente, kleiner dan land.
Geef formele toestemming/vergunning achteraf.
Er is geen absolute waarde, het hangt af van de context of de maatstaf.
Iets is relevant als het betekenisvol is voor de discussie of situatie.
Kan monotheïstisch, polytheïstisch of spiritueel, met rituelen en morele codes.
Start in Italië, da Vinci, Michelangelo, humanisme.
Kan financieel (rente, dividend) of energetisch (output vs input).
Als iets representatief is, weerspiegelt het getrouw de werkelijkheid of de groep waarover je iets wilt zeggen.
Staat, regime, politie of leger onderdrukt oppositie of criminaliteit.
Context: repressief strafbeleid, repressieve regimes.
President ipv koning. Vb. Frankrijk, Duitsland, VS.
Parlementair: ‘we nemen een resolutie aan’, film/tv: 1080p resolutie.
Belangrijk in relaties, maatschappelijk gedrag.
Soms belastingrestitutie, of na annulering krijg je deel terug.
Seksueel expliciet, intiemer taboe. Klinkt grof, maar in sekspositieve context gangbaar woord.
Kan figuurlijk: ‘the rise of AI’, ‘sunrise’, ‘to rise from the ashes’.
‘He has rizz’ = Hij kan makkelijk vrouwen/mannen versieren, is vlot in de omgang.
Je provider heeft roamingakkoord, kan extra kosten. In EU: roam-like-at-home.
Vergemakkelijkt dagelijkse taken, kan sleur of efficiëntie brengen.
Technisch: ruis = statisch gekraak, visuele korrel. Communicatief: ‘ruis op de lijn’ = conflict.
Volledige zin: ‘as-salamu alaikum’, reactie ‘wa alaikum as-salam’ (en vrede zij met jou).
Afgeleid van Grieks ‘sarx’, ‘vlees scheuren’. Kan kwetsend of ludiek zijn.
Sarcasme is een vorm van humor of kritiek door het tegenovergestelde te zeggen van wat je bedoelt, met scherpe ondertoon.
Iemand met sassy reacties is fel, zelfverzekerd en niet bang voor bijdehante opmerkingen.
Gebruikt als mantra of groet.
Caban, Monty Python, Charb. Gebruikt parodie, ironie.
In biologie: dieren die niet migreren, bv. mosselen op dezelfde plek. In mens: weinig actief of bureaujob.
Historisch: apartheid in Zuid-Afrika, rassenscheiding in VS. Sociaal of geografisch (wijken).
Belangrijk in gehechtheidstheorie.
Vroeger ‘bloedvergiftiging’. Onmiddellijk medische hulp nodig.
Meest voorkomend is SF = sciencefiction, waarin futuristische technologie en ruimte reizen centraal staan.
In context covid: virusshedding = virus uitscheiden, besmettelijk. Ook bij dieren: verharen (hair shedding).
Populair op TikTok, gamers. Bestaat al langer, maar nu mainstream als hype-uitdrukking.
Wordt op internet gebruikt voor een onafhankelijk en eigengereid personage, buiten de sociale pikorde.
Kan ook werkwoord: iemand tot zwijgen brengen.
Staat voor ‘soft’ of ‘sucker who idolizes mediocre p…’, populair op TikTok. Negatief gebruikt voor iemand die te meegaand is.
‘De auteur situeert het verhaal in de middeleeuwen.’ Betekent: het verhaal heeft die historische setting.
Kan ook ‘zielig’ betekenen. Gebruikt o.a. in Amsterdamse jongerentaal en rap-scene.
Ook Tiktok-rage, danspasjes of humorvideo’s. Bekend door maffe moves en ritmische klank.
Engelse term die letterlijk ‘vermoorden’ betekent, maar in popcultuur is omgevormd tot ‘er fantastisch uitzien’ of ‘geweldig bezig zijn’.
Stigmatiserend en seksistisch. Gebruikt als moralistische veroordeling. Kan in reclaiming context: ‘slutwalk’.
YouTube-trend: ‘Smash or pass-challenge’ om te beoordelen of je iemand aantrekkelijk vindt.
Technisch vs Through-Hole components. Compact, machine-friendly.
Vaak onderdeel van OCS (Obsessieve-Compulsieve Stoornis).
Max 160 karakters, grotendeels vervangen door chatapps.
Hiv, chlamydia, gonorroe, herpes, etc. Veroorzaakt door virussen/bacteriën. Voorkomen met veilig vrijen.
Tweeledige betekenis: bescheiden stijl of nuchter/afgekickt.
Sociaal gedrag is hulpvaardig, empathisch of op samenwerking gebaseerd. Sociaal beleid = welzijnsgericht.
Soevereine staat bestuurt zichzelf. Persoon kan soeverein optreden: zelfbeschikkend en autonoom.
Zonder egoïsme, men deelt lasten en voordelen. Synoniem met ‘solidarisch’.
Kernprincipe in sociale politiek, verzekeringen en gemeenschapshulp.
Hoog solvabiliteitsratio wijst op stabiele eigenvermogenspositie.
Gebruikt wereldwijd als hulp-oproep, vaak ook figuurlijk in memes (‘ik zit in de penarie’).
In e-mail, chat, forums: massaal verstuurd om te adverteren, scam of troep te verspreiden.
SPF 30 blokkeert theoretisch ~97% UVB, SPF 50 ~98%. Let wel: herhaald aanbrengen.
Positieve connotatie van oprechtheid, frisheid.
Bijv. ‘Het komt sporadisch voor dat we een storing hebben.’ Wil zeggen: niet regelmatig.
Was motto van Romeinse Republiek, nu symbool stad Rome.
In context is ‘ss’ vaak ‘screenshot’ op Twitter: ‘Send ss!’ = ‘toon beeld’ of ‘S.S. Titanic’ (stoomschip).
In België veel voorkomend, bevoegdheden verschuiven tussen gewesten/federale niveau.
In economie: product groeit niet. Sociaal: geen evolutie.
Geen groei, geen verbetering.
Context: politiek vs. gitaar stemmen.
Context: je humeur of het proces om een keuze te maken (verkiezing).
Vaak onnauwkeurig of vooroordeel, kan discriminerend of humoristisch bedoeld zijn.
In bakken: chocolade stolt, pudding stolt. Of bloedstolling medisch cruciaal.
Uitdrukking van eerbied, deel van islamitisch vocabulaire.
Bij subjectiviteit spelen individuele interpretaties en emoties een rol.
Bij waterijs → waterdamp, bijvoorbeeld droogijs (CO2). Bij Freud: agressie omzetten in kunst.
Financiële afspraken en cadeaus, soms romantische/seksuele relatie, vaak uitgedrukt als ‘sugardating’.
Niet uitgebreid of gedetailleerd.
Belangrijke bron naast de Koran. Sunnah omvat handelingen, uitspraken, goedkeuringen van de Profeet.
Gebruikt in gaming (Among Us), ‘he’s sus’ = hij is verdacht. Ook in sms-slang.
Oorspronk in offroad, maar nu ook lifestyle-wagens in stadsverkeer.
Werd hype in NL rond 2008: ‘Taj Mahal-swaffelaar’.
Oorspronk: ‘swagger’ = zelfverzekerde houding. Ook freebies op events (‘swag bag’).
Wiskundig: as-symmetrie, puntsymmetrie. In kunst: harmonische proporties.
Bijv. ‘een symmetrisch patroon’, ‘het gezicht is symmetrisch.’
Van Grieks: ‘samen lijden’, later ‘voelen met iemand’.
Beroemd: Beethoven’s 9th, Tsjaikovski’s 6th.
Oorspronk Grieks (drinken en discussiëren). Nu wetenschappelijke lezingen.
Bijv. je mailbox, agenda en notities op al je devices hetzelfde houden.
Men gebruikt synoniemen om herhaling te vermijden, maar elke synoniem heeft subtiele nuance.
Ook spreekwoord: blanco start, alles wissen.
Netto gewicht = brutto - tara.
Ook naam Indiase multinational (Tata Motors). Context is onduidelijk.
In chat en social media: men gebruikt ‘tbh’ om iets onomwonden te zeggen.
‘Bitch’ in Engels. Kan simpelweg biologisch zijn, of beledigend in menselijk gebruik.
Of ‘teken’ als signaal of symbool. Meestal men bedoelt insectachtige parasiet.
Nu synoniem voor ‘verdorie’, ‘verdomd’.
Gebruikt in schrijftaal: ‘Tevens willen we u melden...’
Symbool voor kracht, onweer, protectie.
Veel varianten, context is informeel chat.
Bv. ‘Kunt u uw standpunt toelichten?’
Een tolerante houding accepteert andere meningen, religies, gewoonten.
Kan ook in medische zin (drugs: tolerantie betekent dat je er minder effect van krijgt).
Vaak als grap of vulgair. Exacte herkomst is fuzzy.
In relatiecontext: ‘toxic friend’ = iemand die je emotioneel manipuleert of negatief beïnvloedt.
Vertaling: ‘Geef lekkers of we halen een grapje uit.’ Cliché bij verkleedde kinderen langs de deuren.
Niet erg netjes, maar minder grof dan ‘hoer’ of ‘slet’. Vaak gebruikt in alledaagse ruzies.
Kan kleding, haar, gezichtskenmerken zijn, of algemeen voorkomen.
Sluit andere opties uit.
In JavaScript: variabele bestaat maar heeft geen toegewezen waarde.
Men ziet stad als ‘mijn’ vol recyclebare metalen, elektronica.
Bijv. ‘https://www.example.com’, de vindplaats van een webpagina of bestand.
Uitgesproken als ‘oo-woo’, trekt associatie met big eyes, cutesy gelaat.
Kan hard skills (technisch) of soft skills (communicatie).
Verschilt soms van uitvoeringsdatum of zichtbare transactie-dag.
Juridische term: iets gebeurt ‘van rechtswege’ = meteen bindend.
Zonder twijfels, met wilskracht.
Bijv. veerkrachtig materiaal, of mensen die na trauma terug recht krabbelen.
Bijv. ‘Je moet je actie verantwoorden aan de leiding.’
Proces van controle, ‘is het waar/juist?’
Bv. info verschaffen, middelen verschaffen. Formeler woord voor ‘geven’.
Jongeren typen ‘vgm is dat wel zo’.
Meten populariteit op YouTube, TikTok, websites.
In bedrijf: mission statement en visie over groei. In persoonlijke sfeer: langetermijnkijk.
Fysiek: vitaal lichaam. Sociaal: vitale sectoren (gezondheidszorg).
Verwijst naar de 4 seizoenen, net als componist Vivaldi. Ingevoerd als bijnaam door media.
Synoniem: arbeidzaam, niet lui.
Bv. aandelenkoers schommelt fors, of vluchtige stof verdampt makkelijk.
Juridisch: een voorwaardelijke straf als je geen nieuw misdrijf pleegt.
Kan emotioneel of fysiek.
Context nodig. ‘v.v.’ in brieven: ‘van vs. van’? Oncommon.
Bijv. eerlijkheid, respect, vrijheid.
Context: ‘Waargenomen bij meting’, ‘waargenomen in de natuur’, of ‘een waarnemer vervangt even de hoofdpost’.
Werkwoordsvorm van ‘waargenomen’ met zelfde dubbel gebruik.
Van oorsprong Engels (Victorian ‘water closet’). Universele aanduiding voor toilet.
Gebruikt in snel berichtverkeer: ‘wdj nu?’ = wat ben je aan het doen?
Nederlands kent ‘weerhouden’ vooral als ‘tegenhouden’, Belgisch idioom: ‘selecteren’.
In debat: je weerlegt iemands stelling door tegenbewijs, logische ontkrachting.
Vaker in (school)beleid of gezondheidszorg: bevorderen van welbevinden.
Nauw verbonden met economische groei en productiviteit.
Soortgelijk aan welbevinden, maar soms breder, met sociaaleconomische aspecten.
Gebruikt in viral clips, TikTok, gaming. Betekenis: ‘Huh, wat is dit stoere onzin?’.
Verbindt devices met internet, short range.
Fundament voor natuurwetenschappen en techniek.
Vaak context nodig. In sms: ‘wjw’ = wat jij wil? Gebruikers verwarren wel eens. Geen vaste definitie.
Betekent ‘wakker’ zijn voor discriminatie en onrecht, maar wordt ook kritisch of ironisch gebruikt.
Gebruikt om nadruk te leggen op eerlijkheid, zoals 'bij God' (Wallah).
Straattaalvariant om sterker te zweren.
‘Meh’ kan extra emotie geven: verbaasd, afkeurend of bekrachtigend.
Online uitroep bij een fail of ongemakkelijk moment. Versterkt het komische effect.
Wettelijk: in je paspoort/ID, dan ben je daar ingeschreven.
In NL-chats: ‘wss’ = ‘waarschijnlijk’, snel getypt.
Online, informele chats. Let op vulgaire lading.
Bezieler in wildlife en milieu, panda-logo.
Uitgevonden door Tim Berners-Lee 1989, basis van websites, links (HTTP).
In social media: x = kus, meervoud ‘xx’. In algebra: x is onbekende grootheid.
X = dichtgeknepen ogen, D = open mond. Duidt op hilarisch lachen of gekke emoticon.
Soms titel (The Weeknd ‘XO’).
Wordt als afsluiter in briefjes en sms’jes gebruikt.
Meest bij vrienden of familie, variant: ‘kusje, omhelzing’.
Context: in chat = kusjes, in filmaanduiding = expliciet seksueel.
Mogelijk verbastering. Lijkt ook op ‘zebi k’ = ‘kijk me’. Weinig vaste definitie.
In zorg, seniorenbeleid, revalidatie vaak sleutelbegrip.
Komt soms voor in urban lyrics, onduidelijke herkomst.
Gedefinieerd in de sharia: seks buiten een legitiem huwelijk. Sociaal sterk veroordeeld.
Gestart eind 19e eeuw, leidde tot oprichting van Israël (1948).
In christendom: overtreding van Gods geboden. Algemeen: spijtige fout.
Veroorzaakt milieuvervuiling, ongedierte, ontsiering.